کروپ (خروسک) چیست ؟

تراشه یا نای لوله ای است که ارتباط دهنده اصلی حنجره به ریه هاست. بیماری خروسک (کروپ) که یکی از شایع ترین عفونت های دستگاه تنفس است، حنجره، طناب های صوتی و بخصوص نای را درگیر ساخته و سبب تنگی راه های هوایی فوقانی می شود.این تغییرات سبب سخت شدن تنفس و ایجاد صدایی شبیه پارس سگ با هر تنفس یا سرفه می شوند.

کروپ در بین بچه های 6 ماهه تا 3 ساله شایعتر است، در پسران نسبت به دختران شایع تر بوده و هرچند گاهی بزرگسالان هم به این بیماری مبتلا می شوند، اما به دلایلی از جمله کوچک تر بودن راه های هوایی، کودکان بیشتر مستعد ابتلا به خروسک هستند.این بیماری اغلب در ماههای اول بهار و پائیز رخ می دهد. اکثر موارد بیماری کروپ جدی نیستند، اما در شرایط خاصی نیاز به بستری شدن بیمار وجود دارد.

ریحانه فرید- دانشجوی پرستاری

نشانه های بیماری کروپ چیست ؟

. این بیماری معمولا چند روز بعد از سرماخوردگی و با علائمی شبیه به آن آغاز می شود.

. خروسک اکثرا شبها بدتر می شود و اگر ادامه پیدا کند کودک شما ممکن است دچار سختی تنفس یا تنفسی شود که با کشیده شدن عضلات گردن و قفسه سینه به داخل همراه است و صدایی شبیه به پارس سگ از او خارج شود.

. تب خفیف در کروپ ممکن است دیده شود اماگاهی بیمار تب بالای 38.5 درجه را نیز تجربه می کند.

. از آنجانیکه کروپ موجب تورم حنجره شده و محفظه تولید صدا را درگیر می کند، سبب تغییر صدای کودک می شود. اگر صدای کودک شما خشن شده و سرفه هایش عمیق و شبیه عوعو کردن شده است، احتمالا کودک شما کروپ گرفته است.

. گاها کودک دچار درد در قفسه سینه نیز می شود.

. سرفه ها معمولا طی ۲یا ۳ روز تشدید شده و اغلب در نیمه های شب و اوایل صبح رخ داده و چند ساعت نیز ادامه دارند.

. کبودی مخاط ها و دور لب در موارد شدید دیده می شود.

در حقیقت علامتهای بیماری آنقدر قابل تشخیص و افتراق است که دکتر شما تلفنی هم می تواند به شما بگوید که آیا کودکتان کروپ دارد یا خیر؟

نباید فراموش کرد که هرچند این سرفه ها در نهایت در طول یک هفته قطع می شوند، اما ممکن است قبل از بهبود کامل کودک بیماری مجددا عود کنند.

علل ایجاد کننده کروپ (خروسک) چیست؟

. هرچند عفونت های باکتریایی هم در موارد نادری می تواند در ایجاد خروسک دخیل باشند، اما تقریبا عامل تمامی موارد بیماری، ویروس استویروس آنفلوانزای نوع A، سایر ویروس های آنفلوانزا و پاراآنفلوانزا؛ ویروس سن سی شیال تنفسی ؛ سایر ویروس ها مثل آدنوویروس ها، رینوویروس ها، آنتروویروس ها، ویروس کوکساکی ، ویروس اکو، و ویروس سرخک نیز میتوانند سبب این بیماری شوند.

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به کروپ عبارتند از :

. آلرژی ها

. سابقه خروسک در گذشته

. عفونت های دستگاه تنفس فوقانی

آیا کروپ خطرناک است؟

واقعیت این است که این بیماری امروزه به خطرناکی که قبلا بوده است، نیست. با واکسیناسیون سرخجه، سرخک، هموفیلوس آنفلونزا و دیفتری، کروپ شدید و خطرناک کمتر دیده می شود.
احتمالا کروپ کودک شما طی یک هفته بدون هیچ عارضه ایی خوب می شود. هر چند که اگر کروپ خیلی شدید باشد، می تواند مشکلات تنفسی برای کودک ایجاد کند.

آیا این بیماری قابل سرایت است ؟

بله، مگر اینکه کروپ به علت آلرژی یا محرکها باشد. اگر عامل کروپ ویروس باشد، مسری است و بهتر است بیمار را تا زمانیکه علائمش بهتر نشده است در منزل نگه دارید و تماس او با سایر افراد را به حداقل برسانید.

چگونه میتوان کروپ را درمان کرد؟

در صورتی که بیماری کودک خفیف باشد، می توان از وی در منزل با درمان حمایتی مراقبت به عمل آورد و برخی اقدامات بسیار کمک کننده است.این اقدامات عبارتند از:

. آرامش خود را حفظ کنید خروسک ممکن است ترس زیادی را در والدین ایجاد کند، زیرا حملات معمولاً در شب رخ می دهند و تنفس کودک دچار مشکل می شود. اما در اکثر موارد، خروسک جدی نیست و علایم را می توان برطرف کرد. اضطراب می تواند مشکل تنفسی کودک را بدتر کند.

. کودک باید در حالت نیمه نشسته قرار گیرد و راحت باشد. کودک را پای تلویزیون یا رادیو بنشانید یا برای وی داستان بخوانید تا حواس کودک از مشکلش پرت و اضطرابش کمتر شود. گریه کردن و اضطراب می تواند علایم را بدتر کند.

. برای پایین آوردن تب فرزندتان از مقدار مناسب استامینوفن یا ایبوبروفن استفاده کنید. (هرگز از آسپرین خودسرانه جهت پایین آوردن تب استفاده نکنید زیرا میتواند سبب بروز وضعیت خطرناکی بنام سندرم رای شود.)

. داروی ضد سرفه نیز استفاده نکنید زیرا روی تورم حلق موثر نبوده و ممکن است به علت عدم تخلیه موکوس تولید شده، سرفه کودکتان را بدتر کند.

. معمولا رطوبت سرد یا هوای سرد و مرطوب در کاهش تورم راههای هوایی موثر است. بنابراین بهتر است که کودکتان را برای 15 تا 20 دقیقه در حمام مرطوب نگه دارید و آب گرم را باز کنید. (دقت کنید: ممکن است هوای گرم علیرغم رطوبت زیاد حال او را بدتر کند) یا در هوای سرد شب او را بیرون ببرید (کافیست لباس گرم و کلاه به او بپوشانید.آنچه کودک شما نیاز دارد تنفس هوای سرد و مرطوب است)

. شما می توانید از یک دستگاه بخور در اتاق کودکتان استفاده کنید. انواعی از دستگاههای بخار ساز که می تواند بخار سرد تولید کند ارجحیت دارد اما قیمت آنها بیشتر از دستگاههایی است که با ایجاد حرارت آب را بخار می کند. بعلاوه باید از تمیزی و پاکی دستگاه اطمینان داشته باشید و برای این منظور می توانید از ضد عفونی کننده ها که مانع رشد باکتریها و قارچها می شوند استفاده کنید.

. اگر خروسک در اثر عفونت باکتریایی ایجاد شده باشد، ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود. البته اکثر موارد در اثر ویروس ایجاد می شوند، بنابراین آنتی بیوتیک برای آنها فایده ای ندارد.

. اگر رطوبت و حمام مرطوب و هوای سرد هیچ تاثیری بر کاهش سرفه و تنفس راحت تر کودکتان نداشته باشد پزشک او ممکن است برای کاهش التهاب و تورم کودکتان داروهای استروئیدی توصیه کند که تنفس او را راحت تر می کند. استروئید خوراکی را قبلا برای بچه های با کروپ شدید یا متوسط توصیه می کردند اما تحقیقات نشان داده است که بر کروپ خفیف نیز موثر است.هرچند تجویز این دارو باید زیر نظر پزشک باشد.

. همچنین والدین نباید فراموش کنند که خروسک معمولا اشتها را کم می کند، بنابراین بایستی بطور مرتب مقادیر کمی از مایعات مثل آب، چای و آبمیوه به کودک خوراند.

. به هنگام حمله خروسک ، کودک باید فعالیتش کم شود و استراحت کند

چه زمانی باید به پزشک اطلاع دهم ؟

اگر شک دارید که فرزندتان کروپ دارد، به دکترش اطلاع دهید. او احتمالا سوالاتی در مورد سرفه و نحوه تنفس فرزندتان از شما خواهد پرسید. بنابراین هنگام مصاحبه تلفنی با پزشک بهتر است فرزندتان را نزدیک خود نگه دارید.

در چه شرایطی باید کودک را به پزشک یا بیمارستان انتقال داد ؟

. اگر کودک شما دچار مشکل تنفسی شده است و نمی تواند آب دهان یا آب را قورت دهد. این یک اورژانس است ! کودک را به نزدیکترین مرکز اورژانس ببرید.

. اگر تعداد تنفس به 40تا در دقیقه برسد.

. اگر تنفس به سختی انجام گیرد و کشیده شدن عضلات گردن و قفسه سینه به داخل به هنگام تنفس ، بیشتر شود.

. اگر ناخن ها یا لب ها تیره یا آبی شود.

. اگر علایم خروسک خفیف در عرض ۶۰-۳۰ دقیقه با درمان رطوبت خنک رو به بهبود نگذارند.

. اگر حملات بیماری در روز رخ داده و تب نیز جزو علائم باشد، بیماری خطرناک تر است.

در چنین شرایطی اقدامات تشخیصی ممکن است شامل کشت از گلو، عکسبرداری ساده با اشعه ایکس یا سی تی اسکن ، و لارنگوسکوپی (دیدن حنجره با وسیله مخصوص ) باشند.

در مورد کودکی که دچار مشکل تنفسی شده است امکان دارد بستری کردن و دادن اکسیژن و استروئید استنشاقی ضروری باشد .گاها تزریق مایعات وریدی نیز کم آبی بیمار را جبران می کند .کودک معمولاً در عرض ۲ روز بهبود می یابد.

بندرت ممکن است کودک به این درمان ها پاسخ ندهد، در این شرایط گاهی استفاده از لوله داخل تراشه (نای) برای بازکردن راه تنفسی و بستری شدن در آی سی یو نیز اجتناب ناپذیر است.

آیا ممکن است فرزندم دوباره مبتلا به کروپ شود ؟

بله. در حقیقت بنظر می رسد بچه ها بیشتر از سایر سنین مستعد ابتلا به کروپ هستند. اگر فرزندتان برای بار دوم به کروپ دچار شد، سعی کنید در خانه درمانش کنید، آرامش خود را حفظ کنید و به پزشک اطلاع دهید. هر دوره کروپ ممکن است متفاوت باشد، حتی بعضی اوقات ممکن است شدیدتر از قبل باشد و نیاز به درمان و توجه بیشتری داشته باشد.

چگونه میتوان از این بیماری پیشگیری کرد؟

راه خاصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد اما شستن مکرر دست و تماس نداشتن با افرادی که دچار عفونت های تنفسی هستند دور نگه داشتن کودک از مکان های پُرجمعیت و افراد بیمار، جلوگیری از تماس کودک با افراد سیگاری، مرطوب نگه داشتن اتاق کودک با گذاشتن ظرف آب یا انداختن حوله خیس روی بخاری یا شوفاژ (با رعایت جوانب احتیاط) از جمله اقدامات موثر در پیشگیری از این بیماری است.

عوارض احتمالی

. ذات الریه

. عفونت گوش

. ندرتاً بسته شدن راه هوا و مرگ

با آگاهی مناسب از این بیماری و اقدامات بجا و صحیح میتوانید از وقوع این عوارض و حتی ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید.